Economische werkloosheid: enkele scenario's voor de toekomst

Met elke omslag van de conjunctuur komt de ‘tijdelijke werkloosheid om economische redenen’ weer in het vizier. Dat is vandaag niet anders. Pleidooien voor behoud van dit stelsel en zelfs voor uitbreiding naar bedienden worden afgewisseld met verwijzingen naar de hoge kost, aanklachten van misbruik en vragen bij het nut van een stelsel dat in eerste instantie bedrijven en sectoren in afbouw ondersteunt.

In dit rapport stellen we ons, met de nodige openheid, de vraag of een (tijdelijke) uitbreiding van dit stelsel naar de bedienden aangewezen is. Het antwoord zal in de richting van een ‘ja, maar …’ gaan. Met die ‘maar’ geven we aan dat het dossier ‘tijdelijke werkloosheid’ niet losgekoppeld kan en mag worden van de invoering van een overkoepelend eenheidsstatuut.

Toch lijkt het niet wenselijk om te wachten tot de invoering van een eenheidsstatuut als een uitbreiding van de tijdelijke werkloosheid om economische redenen nu problemen kan oplossen. We kunnen instemmen met een snellere uitbreiding naar bedienden op drie voorwaarden. Ten eerste moet het gaan om een uitbreiding van ‘bepaalde duur’, bijvoorbeeld tot eind 2009, eventueel verlengbaar als het einde van de tunnel nog niet in zicht is. Ten tweede moeten gelijktijdig de debatten over een eenheidsstatuut en een aangepast ontslagrecht heropgestart worden, zodat er ook op middellange termijn een wisseloplossing is en structurele ingrepen de tijdelijke oplapmaatregelen kunnen vervangen. Ten derde moet men bij een uitbreiding zeer nauwgezet over de modaliteiten nadenken. Binnen deze contouren pleiten we dan ook voor een ’in de tijd beperkte’, ’financieel minder ingrijpende’ en voorzichtige variant van ’gedeeltelijke werkloosheid’ voor bedienden.