Genderjaarboek 2006. Ouderen en eindeloopbaan

Als er één onderwerp is dat de voorbije jaren met recht en rede tot bovenaan de politieke agenda is geklommen, is het wel de betaalbaarheid van onze pensioenen - en onze sociale zekerheid - in het licht van de vergrijzing. Meer mensen aan het werk krijgen en de werkenden langer aan de slag houden, zijn de voornaamste troefkaarten die worden uitgespeeld om de stijgende kosten van een steeds ouder wordende bevolking ook in de toekomst te kunnen blijven dragen. De toenemende veroudering van de bevolking bezorgt niet alleen onze binnenlandse politici grijze haren, ook de Europese beleidsmakers houden sinds geruime tijd de vorderingen van de lidstaten om de werkzaamheid van hun bevolking op te krikken, nauwgezet in de gaten.

Hoewel het eindeloopbaandebat op het eerste zicht genderneutraal verloopt, zijn er bij nader inzien toch belangrijke verschillen tussen oudere vrouwen en mannen en hun relatie tot de arbeidsmarkt. Beide seksen volgen andere loopbaanpaden en de geleidelijke opgebouwde carrièreverschillen stapelen zich op tot een brede seksekloof aan het einde van de loopbaan. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de pensioenopbouw en de financiële positie van vrouwen na hun pensionering. De verschillende loopbaankeuzes - al dan niet onder invloed van dominante opvattingen over de sociale rol van vrouwen en mannen - hebben niet alleen consequenties op persoonlijk vlak, ook de maatschappij ondervindt de gevolgen. Het uit huis gaan werken van vrouwen duwt de globale werkzaamheidsgraad van de bevolking mee omhoog en vormt zo een financiële buffer tegen de kosten van de vergrijzing.

Met dit thematisch deel over ouderen en eindeloopbaan willen we de lezer een omvattend beeld geven van de arbeidsmarktsituatie van vrouwen en mannen in de latere fasen van hun loopbaan. Duidelijk en betrouwbaar cijfermateriaal kan het eindeloopbaandebat voeden. De tabellen en figuren zijn tot stand gekomen op basis van de meest geschikte en recente bronnen, en gaan telkens vergezeld van leesbare commentaar.