Naar een job die kansen biedt voor bestaanszekerheid en een duurzame toekomst

Dit artikel gaat in op de vraag hoe werk – een job – kan helpen om uit armoede en bestaansonzekerheid te geraken of te blijven. Anders gesteld, aan welke voorwaarden moet een job voldoen opdat mensen in armoede er echt op kunnen vooruitgaan en niet de afweging moeten maken of ze niet beter af zijn met een uitkering en de voordelen die daaraan verbonden zijn? We baseren ons hiervoor op het laatste tweejaarlijks verslag van het interfederaal Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting over solidariteit en armoede. Uit de cijfers met betrekking tot het armoederisico naar activiteitstatus blijkt een job een belangrijke buffer tegen armoede te zijn. Huishoudens met een zeer lage werkintensiteit lopen een duidelijk hoger armoederisico. Zo bedraagt het armoederisico 52,0% voor een huishouden met zeer lage werkintensiteit (zonder afhankelijke kinderen) ten opzichte van 6,2% voor een huishouden met een gemiddelde werkintensiteit. Op politiek niveau – zowel in het discours als in het beleid – lijkt de verantwoordelijkheid voor werkloosheid zeer dikwijls meer bij de werkloze zelf te liggen dan bij de sociaaleconomische situatie, en concreet de aangeboden banen. Een job kan mensen uit de armoede en bestaansonzekerheid halen of houden, maar wel enkel op voorwaarde dat deze job een kwalitatief en duurzaam perspectief biedt. We gaan dan ook in op het belang van een voldoende aanbod aan kwalitatieve jobs, en de kenmerken ervan op het vlak van inkomen, contracten, arbeidsvoorwaarden en waardering in de samenleving. We hebben ook aandacht voor de genderdimensie. Er bestaan verschillende pistes om duurzame en kwaliteitsvolle banen te scheppen. Wij noemen hier drie initiatieven die, elk op hun eigen manier, meer gebaseerd zijn op lokale noden en op maat van de betrokken personen: sociale economie, Territoires Zéro Chômeur de Longue Durée (Gebieden zonder langdurige werkloosheid), en buurtgerichte dienstverlening. Dergelijke initiatieven kunnen een belangrijk rol spelen in de creatie van jobs, met een inkomen en kwalitatieve jobkenmerken die mensen toelaat een duurzame en bestaanszekere toekomst uit te bouwen.